Kırklareli’nin Kültür Çınarı: Nazif Karaçam
Kırklareli tarihinin, kültürünün ve basınının yaşayan hafızalarından biri olan Nazif Karaçam, 2018 yılında aramızdan ayrıldı. Ancak geride bıraktığı eserler, makaleler ve toplum yararına gerçekleştirdiği faaliyetlerle Trakya’nın kültürel hafızasında silinmeyecek bir iz bıraktı. "Kültür çınarı" olarak anılan Karaçam, sadece bir gazeteci veya tarihçi değil; aynı zamanda öğretmen, arşivci, araştırmacı, aktivist ve sivil toplum öncüsüydü.
Kökleri ve Eğitim Hayatı
Nazif Karaçam, 18 Nisan 1930 tarihinde Kırklareli'nin Poyralı köyünde dünyaya geldi. Ailesi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Bulgaristan’dan Kırklareli’ye göç eden muhacirlerdendi. Eğitim hayatına Kepirtepe Köy Enstitüsü'nde devam eden Karaçam, 1948 yılında bu kurumdan mezun olarak öğretmenlik mesleğine adım attı. 1976 yılına kadar 28 yıl süren öğretmenlik kariyerinde özellikle köy okullarında görev alarak binlerce öğrencinin hayatına dokundu.
Gazetecilikte 61 Yıllık Bir Yolculuk
Gazeteciliğe 1947 yılında “Gayemiz” başlıklı ilk yazısıyla adım atan Karaçam, yerel basının gelişiminde öncü oldu. 1974 yılında Atayol Gazetesi’ni kurdu, ardından Trakya’da beş yerel gazeteyi birleştirerek Yeşilyurt adıyla günlük yayın hayatına kazandırdı. Yazıları Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet gibi ulusal gazetelerde ve birçok yerel yayın organında yayımlandı. Özellikle Cumhuriyet Gazetesi ile olan iş birliği, Nadir Nadi ile tanışmasının ardından 12 yıl süren üretken bir döneme dönüştü.
Akademik ve Uluslararası Çalışmalar
Nazif Karaçam, yalnızca gazetecilikle sınırlı kalmadı. Yer adları, halk müziği, halk çalgıları, etnografya gibi alanlarda uluslararası düzeyde kabul gören araştırmalar yaptı.
- İngiliz müzikolog Prof. Dr. Laurence Picken’in “Folk Musical Instruments of Turkey” kitabına kaynak kişi oldu.
- Kırklareli zurnasını Cambridge Üniversitesi koleksiyonuna kazandırdı.
- 1951 ve 1953 yıllarında Birleşmiş Milletler fikir yarışmalarında birincilik elde etti.
- 1964’te İngiltere Kraliyet Botanik Bahçesi Direktörü tarafından adının bir bitkiye verilmesi, onun uluslararası bilim çevrelerince de takdir edildiğini gösteriyor.
Sivil Toplum ve Kültürel Katkılar
Karaçam’ın toplumsal katkıları sivil alanda da etkiliydi:
- Halkevleri Kültür Vakfı, Trakyalılar Yardımlaşma ve Tanıtma Vakfı gibi birçok yapının kurucusu ve yöneticisi oldu.
- Kırklareli Gazeteciler Cemiyeti’nin kurucusuydu.
- Kırklareli’de bir belediye binasının yıkımını durdurup müzeye dönüştürülmesini sağladı.
- Türkiye’nin ilk “Av ve Yaban Hayatı” seksiyonunu bu müzeye kazandırdı.
Edebi ve Akademik Eserler
Hayatı boyunca 25.000’i aşkın makale kaleme alan Karaçam, toplamda 5 kitap yayımladı. Bunlar arasında “Efsaneden Gerçeğe Kırklareli”, “Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda Trakya”, “Yurt Sevgisiyle Yaşayanlar” ve “Pınarhisar’ın Tarihi” gibi kapsamlı eserler bulunuyor. Ayrıca yazı dizileri ve röportaj derlemeleriyle Trakya’nın belleğini kayıt altına aldı.
Şiir, Sanat ve Dernek Faaliyetleri
1999’da kurduğu Kırklar’ın Sesi Şairler Grubu ile Trakya’daki 80'e yakın şairi bir araya getirerek şiir geceleri, ödül törenleri ve edebi etkinlikler düzenledi. 2008’de kurduğu KIRKSEDER (Kırklareli Kültür Sanat ve Edebiyatçılar Derneği) ile bölgenin edebi mirasını derinleştirdi.
Ölümü ve Mirası
Nazif Karaçam, bir süredir tedavi gördüğü Kırklareli Devlet Hastanesi'nde 2018 yılında hayatını kaybetti. Cenazesi, Hızırbey Camii’nde kılınan öğle namazının ardından Kırklareli Şehir Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Sonuç: Trakya’nın Belleğinde Bir Usta
Nazif Karaçam, ardında yalnızca binlerce yazı ve kitap değil, aynı zamanda bir kültür mirası, bir kimlik ve bir hafıza bıraktı. Onun yaşamı, bir bireyin yerel kültürü koruyarak nasıl evrensel bir değere ulaşabileceğinin en somut örneğidir. Bugün Kırklareli’ni anlamak isteyen herkes, onun izini takip etmek zorundadır.
"Bir şehir, hafızasını kaybederse kimliğini de kaybeder. Nazif Karaçam bu kimliği ayakta tutan en büyük bellekti."